Голас галоўнай гераіні Марлен Грейсан (Розамунд Пайк відавочна спадабалася гуляць небяспечную бландынку ў "зніклых", але тут яна ідзе яшчэ далей і ставіць забойства людзей на шырокую нагу) гучыць яшчэ да таго, як мы яе ўбачым.
«Гульня па правілах прыдуманая багатымі, каб мы заставаліся беднымі», - кажа закадравы голас, і калі на экране нарэшце з'яўляецца сама Марла, мы пра яе ўжо многае ведаем. Самы вялікі страх сацработніка Марлен - быць беднай, таму яна прыдумала схему па збавенні даверлівых пенсіянераў ад назапашванняў ўсяго жыцця. Марла стварыла цэлую крымінальную сетку: «свой» доктар здае ёй патэнцыйную ахвяру, чый дыягназ можна падправіць да поўнай недзеяздольнасці, а «свой» галоўны ўрач дома састарэлых дакладна прытрымліваецца інструкцый апекуна - бедных, ні пра што не падазравалых старых шпігуюць транквілізатарамі да стану гародніны. Тым часам Марла распрадае нерухомасць і ўсе каштоўнасці ахвяры, да якіх мае доступ, нібыта для пакрыцця выдаткаў. Ідэальная схема.
Нарэшце падштурхнула-лекар падае Марле сапраўдную «вішанька». Мілая 71-гадовая бабулька Джэніфер Пітэрсан (Дайан Уист) - рэдкая знаходка. Сваякоў няма, даўгоў няма, 40 гадоў прапрацавала на адной працы, зараз атрымлівае асалоду ад спакоем, на сцяне вісіць «Невядомая» Крамской. Марла звыкла бярэ Джэніфер ў абарот і адвозіць у дом састарэлых, але раптам у адзін дзень у ўжо адрамантаванага для продажу дома ахвяры спыняецца дзіваваты бландын Аляксей (Нікалас Логан) і паведамляе, што яго выклікала Джэніфер, а пазней Марлен наведвае глянцаваны адвакат (Крыс Месіна) і прапануе ёй сто тысяч, абы яна пакінула бабулю ў спакоі. Марла гатовая гэта зрабіць - як мы ўжо зразумелі, у яе няма прынцыпаў. Але ёй не падабаецца, што яе шануюць так танна. Адмовіўшыся ад грошай, яна ўвязваецца ў вайну з нейкім Раманам Лунёва (Піцер Динклейдж), у якой, як сцвярджаюць усе вакол, перамагчы немагчыма.
Рэжысёр Джэй Блейксон, вядомы па «знікненне Эліс Крид» і «Пятай хвалі», ідэальна вытрымлівае інтанацыю, дзякуючы якой мы, гледачы, амаль спачуваем цынічнай зладзейку. Ўсё таму, што фільм вырашана як чорная камедыя, і, вядома, ён бы атрымаўся значна горш, калі б злачынцу адыгрывала не Розамунд Пайк. Халодная жорсткая бландынка, якая за секунду можа прыняць выгляд пяшчотнай ангельскай ружы, Марла ў выкананні Пайк - прамая спадчынніца хітрых сябровак гангстэраў з галівудскіх крымінальных драм 1930-х, бландынак Хічкока і Кэтрын Трамелл з «Асноўнага інстынкту». Гэта машына без эмоцый і згрызот сумлення - нездарма яна, ня трацячы ні адной каштоўнай секунды, прафесійна выбіраецца з якая тоне ў рацэ машыны так, быццам займаецца гэтым кожны тыдзень.
Блейксон парушае тут не адно клішэ жанру. Напрыклад, Марла - лесбіянка і пракручвае здзелкі са сваёй дзяўчынай Фрэн (Эйса Гансалес). Гэта значыць нічога новага ў самой яе сэксуальнай арыентацыі няма, проста раней такіх галоўных гераінь ў камерцыйным кіно не было ці было вельмі мала (тая ж Кэтрын Трамелл хутчэй «баловалась» з дзяўчатамі ў чаканні «сапраўднага мужыка»). Але Блейксон гуляе з гэтымі штампамі з веданнем справы - калі яшчэ дзве цалуюцца прыгажуні псавалі прагляд?
Другое клішэ асабліва добра знаёма ў Расіі. Галівуду многае ўдаецца на пяць, але паказ рускай мафіі не ўваходзіць у лік гэтых поспехаў. У «аферысткі» рускіх бандытаў гуляюць амерыканцы, і гэта, вядома, іншая крайнасць. Але, з іншага боку, чаму б нашым бандытам не асымілявацца ў Амерыцы да такой ступені, што аднаго з іх можа гуляць Пітэр Динклейдж? Калі гэта і не выглядае праўдападобна, то хаця б не клоўнам.
На шчасце, перад намі не толькі добра зроблены трылер. Блейксон бічуе капіталістычную прагнасць з запалам Берні Сандэрса, паказваючы, што ашуканскія бесчалавечныя схемы могуць квітнець ва ўсіх на ўвазе, а самыя сапраўдныя забойцы - выступаць па тэлебачанні і расказваць пра свае сакрэты поспеху. Марла настолькі перашкодзіла на грошах, што не баіцца нават смерці. Амбіцыйнай дзяўчыне, па-свойму інтэрпрэтаваць амерыканскую мару, не страшная нават руская мафія, якой прынята усіх палохаць. Амерыканская мара даўно ператварылася ў кашмар, і «Аферыстка» (у кінатэатрах з 19 лютага) паказвае гэта з дзіўнай у іх становішчы шчырасцю.
Фота: Вольга