З 1970-х гадоў пад Пецярбургам працуе палігон «Паўночная Самарка». Першапачаткова ён прымаў толькі будаўнічы смецце, але затым на звалку сталі звазіць адходы усіх класаў небяспекі. Там рэгулярна фіксуюць перавышэння хімічных забруджванняў, хоць непадалёк знаходзяцца садоўніцтва і вёска Колтушах.
Улады Ленінградскай вобласці ўжо некалькі гадоў абяцаюць зачыніць палігон, мясцовыя жыхары праводзяць акцыі пратэсту і пішуць скаргі ў розныя ведамствы. «Папера» распавядае, што адбываецца з адной з найбуйнейшых звалак пад Пецярбургам.
Палігон «Паўночная Самарка» існуе з сярэдзіны 1970-х, там сабралася каля 30 млн тон адходаў. Побач размешчаны садоўніцтва і вёска КолтушахУ 10 кіламетрах ад Пецярбурга ёсць смеццевы палігон «Паўночная Самарка" плошчай 33 гектара. Вышыня груды смецця - 50 метраў.
Палігон адкрылі ў 1974 годзе. Першапачаткова ён прызначаўся толькі для будаўнічага смецця, але ў нулявыя туды сталі звазіць цвёрда-бытавыя адходы 3-га, 4-га і 5-га класа небяспекі, гэта значыць у тым ліку звычайны побытавы смецце. З 2016 года палігон можа прымаць адходы усіх класаў небяспекі.
З моманту адкрыцця на палігоне сабралася каля 30 мільёнаў тон смецця. У 2020 годзе, згодна з тэрытарыяльнай схеме, туды накіравалі каля 500 тысяч тон адходаў, большая частка якіх ідзе з Пецярбурга.
Вакол палігона размешчана некалькі буйных садоўніцтва, у 1,5 кіламетра - вёска Колтушах, у 4 кіламетрах - вёска Мяглово. Побач з палігонам знаходзяцца балоты і некалькі невялікіх ручаёў, якія ўпадаюць у Чорную рэчку, якая, у сваю чаргу, злучаецца з Нявой.
З 2012 года мясцовыя жыхары патрабуюць спыніць «Паўночную Самарка», судзяцца з рознымі ведамствамі, пішуць скаргі і праводзяць акцыі пратэсту. У сакавіку 2020 года незадаволеныя выстраіліся ў слова SOS, каб звярнуць увагу на праблему, а ў снежні перакрылі дарогу, якая вядзе да палігона, і на час заблакавалі яго працу.
Мясцовыя жыхары скардзяцца, што смеццевая гара прасядае ў грунце, а сам ён не ізаляваны ад грунтавых вод. У 2017 годзе актывісты правялі рэйд на палігоне, падчас якога зафіксавалі ўвоз вадкіх адходаў.
Яшчэ ў 2013 годзе Ленінградская прыродаахоўная пракуратура прызнала глебу на палігоне «надзвычай небяспечнай» па хімічных забруджванняў. У 2015 годзе экспертыза паказала, што канцэнтрацыя амонія ў водах вакол палігона перавышана ў 60 разоў, мыш'яку і свінцу - у два разы, а ў сакавіку 2020 года безназоўнага раўчуку ў звалкі зафіксавалі перавышэнне медзі і фенолу. Як распавёў «Паперы» актывіст і жыхар СНТ «Паўднёвая Самарка» Зміцер Макарчанка, на сметніку часам адбываюцца пажары, дым ад якіх даходзіць да бліжэйшых садоўніцтва, а таксама рэгулярныя выкіды звалачнага газу.
У кастрычніку 2017 гады дэпутат Максім Рэзнік заявіў, што ў тым ліку на «Паўночную Самарка» вывозіцца частка адходаў з пляцоўкі знесенага Дзяржаўнага прыкладнога інстытута хіміі. Рэзнік, спасылаючыся на дадзеныя «Грынпіс», сцвярджаў, што на будоўлі на той момант маглі знаходзіцца грунты 1-га, 2-га і 3-га класа небяспекі.
Уладальнікі «Паўночнай Самарка» планавалі падвоіць яе магутнасці, рэкультывавана існуючую звалку. Але гэтага так і не зрабіліУ 1998 годзе ЗАТ «Промотходы» заключыла дамову з МО «Всеволожске раён», згодна з якім кампанія атрымала ў арэнду 61 гектар зямлі. Частка выкарыстоўваецца для звалкі, яшчэ 22 гектара меркавалася аддаць пад пашырэнне.
У пачатку 2018 года стала вядома, што ЗАТ «Промотходы» плануе ўкласці да 400 мільёнаў рублёў у мадэрнізацыю палігона, каб павялічыць магутнасці амаль у два разы. Праект раскрытыкавалі на грамадскіх слуханнях, камісія дзяржаўнай экалагічнай экспертызы вынесла адмоўнае заключэнне і праект адправілі на дапрацоўку.
У 2019 годзе абноўленую праектную дакументацыю па палігоне перадалі ў Росприроднадзор без правядзення грамадскіх слуханняў, што прывяло да судовага разбору, падчас якога суд прызнаў правядзенне экалагічнай экспертызы незаконным.
Праект рэканструкцыі меркаваў, што пляцоўку, куды цяпер звозяць адходы, рекультивируют. Другая чарга павінна была адкрыцца ў існуючых на сённяшні дзень межах, гэта значыць на тэрыторыі выпрацаванага кар'ера. Праект меркаваў адвядзенне вады, адсыпкі тэрыторыі і будаўніцтва гідраізаляцыйных збудаванняў. Аднак актывісты і Аляксандр Карпаў у размове з «паперу» паведамілі, што гэта немагчыма, так як мясцовасць вакол палігона забалочаная.
Яшчэ у 2018 годзе ў адміністрацыі Ленобласть заявілі, што ў 2020-м звалка будзе зачынена. Вясной 2020 года Паўночна-Заходняе кіраванне Росприроднадзора праз суд спрабавала прыпыніць працу ЗАТ «Промотходы», так як яшчэ у 2019 годзе спецыялісты ведамства ўсталявалі, што «Паўночная Самарка» перапоўненая на 6,5 мільёна кубаметраў. Суд адмовіў у пазове, так як экспертызы, на якіх заснаваныя высновы Расспажыўнагляду, праводзіліся ў 2006 і 2007 гадах і ў іх не было спасылак на савецкую дакументацыю. Ведамства не змагло пацвердзіць, што праектная магутнасць палігона - 20 мільёнаў кубаметраў.
Улетку 2020 года на фоне чутак аб пачатку работ па пашырэнню палігона ўлады Ленобласть зноў заявілі, што звалку зачыняць. У лістападзе 2020 г. губернатар рэгіёну ў инстаграме паабяцаў, што гэта адбудзецца да пачатку 2021 года. Прэс-служба адміністрацыі Ленобласть пацвердзіла, што згодна з абноўленай тэрытарыяльнай схеме рэгіёну, якая будзе апублікаваная ў трэцім або чацвёртым квартале 2021, пашырэнне палігона не запланавана.
У 2021 годзе адміністрацыя Всеволожского раёна падала ў суд на ЗАТ «Промотходы» з-за парушэнняў умоў дагавора паміж арандатарам і МО «Всеволожске раён ЛО». Згодна з дакументам, рэкультывацыя звалкі павінна была пачацца ў 2007-2008 гадах, але гэтага не адбылося. Адміністрацыя патрабуе, каб на працягу трох месяцаў пасля рашэння суда ЗАТ «Промотходы» прадаставіла праект рэкультывацыі і пачало да яе. Даты разгляду справы ўжо некалькі разоў мяняліся. На момант публікацыі матэрыялу судовае паседжанне прызначанае на 16 сакавіка 2021 года.
Актыўныя жыхары бліжэйшых садоўніцтва, апытаныя «паперу», не вераць, што палігон закрыюць ў 2021 годзе. У абласным камітэце па ўтылізацыі адходаў «Паперы» заявілі, што не валодаюць інфармацыяй аб тэрмінах закрыцця і далейшы лёс палігона. Рэдакцыі «Паперы" таксама не ўдалося атрымаць каментар ЗАТ «Промотходы».
У Росприроднадзоре «Паперы» паведамілі, што калі палігон па заканчэнні тэрміну эксплуатацыі працягвае прымаць адходы, то спыніць яго працу можна толькі па рашэнні суда. Падставай для звароту ў суд павінны быць якія ўступілі ў сілу матэрыялы адміністрацыйных спраў, якія пацвярджаюць вычарпанне магутнасцяў і парушэнні ў працы. Як адзначылі ў прэс-службе, цяпер у судах некалькіх інстанцый Росприроднадзор спрабуе даказаць абгрунтаванасць адміністрацыйных мер, прымененых да ЗАТ «Промотходы». Пасля гэтага ў ведамства могуць з'явіцца падставы, якія дадуць магчымасць ініцыяваць судовы разгляд.
Амаль усе палігоны Ленобласть перапоўненыя. Смеццевы рэформу адклалі да 2022 годаПецярбург не мае сваіх магутнасцяў для працы з смеццем, таму ўсе адходы вывозяцца ў Ленінградскую вобласць, якая яшчэ у 2018 годзе ўвайшла ў дзесятку рэгіёнаў з вычарпаным рэсурсам палігонаў. Акрамя таго, у 2013 годзе пад Пецярбургам зачыніўся адзін з найбуйнейшых палігонаў - Паўднёвы на Волхонском шашы, а ў 2017-м - Навасёлкі.
У канцы студзеня 2021 года Закс Ленобласть прыняў закон аб рэгуляванні абыходжання з адходамі. Ён забараняе з 2023 гады займацца пахаваннем адходаў, калі іх можна ўтылізаваць. Нягледзячы на гэта, зачыняць палігоны не спяшаюцца. Напрыклад 1. лютым 2021 года згодна з загаду Мінпрыроды № 303 пад Лугой адкрылі раней закансерваваны палігон каля вёскі Сарочкін (былы пасёлак Мшинская). Мяркуецца, што ён прапрацуе да 2023.
Магутнасці іншых абласных палігонаў таксама на мяжы. Так, адна з найбуйнейшых абласных звалак пад Гатчыне «Новы свет» вычарпае свае рэсурсы ў 2022 годзе, пад пытаннем таксама пашырэнне палігонаў у Волосово, Куньголове і Лепсари, - гэта выклікае пратэсты мясцовага насельніцтва, а кампаніі не могуць прайсці экалагічныя экспертызы і грамадскія слуханні. Да ўсяго іншага, завод МБПО-2 у Яніне і на Волхонском шашы з 1 студзеня 2021 года прыпыніў прыём адходаў на нявызначаны тэрмін.
У 2012 годзе ў Смольным распрацавалі «Рэгіянальную праграму па абыходжанні з ЦБА ў Пецярбургу з 2012 па 2020 гг.». Яна мела на ўвазе пад сабой ўвядзенне паасобнага збору смецця, будаўніцтва чатырох смеццеперапрацоўчых заводаў агульнай магутнасцю ў 2 мільёны тон адходаў у год. Акрамя таго, на смеццявозы павінны ўсталяваць сістэмы «Гланасс» - каб знізіць колькасць нелегальных звалак і паменшыць колькасць адходаў, што ўвозяцца без дакументаў.
Яшчэ у 2019 годзе Пецярбург павінен быў уступіць у смеццевы рэформу, аднак горад скарыстаўся адтэрміноўкай, прадстаўленай Дзярждумай для трох гарадоў федэральнага значэння - Пецярбурга, Масквы і Севастопаля. Мяркуецца, што рэформа запрацуе ў 2022 годзе.
Год таму пад Пецярбургам пратэставалі супраць ідэі будаўніцтва смецця заводаў. Чытайце матэрыял «Паперы» пра тое, чым небяспечныя такія вытворчасці і што вядома аб планах уладаў?