Гісторыя з жыцця. Чэрвень 1986 года. У 10 раніцы павінна было пачацца вялікая нарада футроўшчыкаў, якія прыехалі ў Маскву з усіх краін сацыялістычнай садружнасці. Я адказваў за арганізацыйную бок гэтай нарады, таму спраў было поўна, як заўсёды, нешта ішло не зусім так і трэба было тэрмінова прымаць меры.
Падыходзіць да мяне адзін чалавек, відавочна не наш: сваіх я, па-першае, усіх ведаю, а па-другое, адразу адчуваецца, нават не ведаю чаму, што гэта замежнік.
- Прабачце, пан Уладзімір, мне сказалі, што трэба да вас звярнуцца.
Руская мова добры, але акцэнт прысутнічае, старэй за мяне гадоў на пяць, зварот «пан» кажа пра тое, што ён ці з Польшчы, ці з Чэхаславакіі да нас прыехаў:
- Я слухаю вас, - адказваю.
- Мяне клічуць Кшыштаф Весялоўскі, я нарадзіўся ў 1940 годзе, - трэба ж, памыліўся, толькі на тры гады старэйшы, падумаў я, - у маленькай вёсачцы на тэрыторыі Беларусі, бацькі мае палякі па нацыянальнасці, значыць, я таксама паляк. Вайна сканчалася, вашы войскі нас вызвалілі, але так здарылася, што мама засталася там, дзе мы жылі, а мяне немцы прыхапілі і павезлі з сабой. Трапіў я на захад у канцлагер для такой вось малышня, затым ужо амерыканцы з лагера нас вызвалілі. Я па-польску добра казаў, вось мяне адной польскай сям'і і аддалі, а тыя захацелі на радзіму вярнуцца і дамагліся таго, што мы ў Лодзь перабраліся. Пра тое, што я прыёмны сын, я даведаўся вельмі позна, перад самай смерцю мне мая прыёмная маці пра гэта распавяла. Бо калі яны прыехалі ў лагер для перамешчаных асоб мяне забіраць, я вырашыў, што гэта мае бацькі сапраўдныя мяне адшукалі, а яны гэта і не адмаўлялі зусім. Пачаў я шукаць сапраўды маіх сваякоў для ўз'яднання сям'і, доўга гэта і вельмі цяжка ўсё адбывалася, але вось у мінулым годзе мне па лініі Чырвонага крыжа паведамілі, што мая маці жыве ў цяперашні час на тэрыторыі Літвы, вёска наша чамусьці да Літвы адышла, ну ў гэтым нічога страшнага няма. Я дырэктарам абутковай фабрыкі працую, вось і папрасіўся на гэтую нараду, каб маму пабачыць. Мне нават камандзіроўку на пяць дзён больш выпісалі, і квіткі на зваротную дарогу ў мяне таксама пазней, чым ва ўсіх, ўзятыя. Учора хацеў да Вільні квіток ўзяць, а мне не прадалі, кажуць, віза толькі ў Маскву адкрыта. Дапамажыце.
Што ў такім выпадку рабіць, я зусім не ведаў, але заўважыў начальніка Тэхнічнага ўпраўлення Міністэрства лёгкай прамысловасці і падышоў да яго:
- Аляксей Іванавіч, што можна зрабіць у такім выпадку?
Ён як дасведчаны апаратчык тут жа паспяшаўся пераправіць мяне далей:
- Вунь бачыце, намеснік міністра па знешнеэканамічных сувязях варта, ён літовец, яму і карты ў рукі.
А затым, ужо цішэй, толькі да мяне звярнуўся:
- Вы самі не лезьце туды, хай паляк адзін паспрабуе, ну не атрымаецца, тады давядзецца вам папрацаваць.
Я так і зрабіў, навучыў ўсім пана Кшыштафа, ды да намесніка міністра і накіраваў. Стаю, раблю выгляд, што ў іншы бок гляджу, а сам не-не, ды вокам кашу ў іх бок. Бачу, паказвае на мяне пан, ох, нездарма ён гэта зрабіў, не ведаю я, чым дапамагчы яму можна. А сам ужо як прывязаны за доўгі ланцужок да высокаму начальству падцягваюся.
- Я ліст на імя начальніка ОВИР'а падпішу, ну, а ўжо вам пабегаць прыйдзецца.
Панёсся я шукаць, як кажа гэты начальнік клічуць, ды заадно падумаць, што пісаць-то?
Забег у тэхнічнае кіраванне, да начальніка аддзела сунуўся, выйшаў з кабінета - і ліст напісана, і неабходныя дзве візы каштуюць, выразна і хутка я спрацаваў, сам задаволены.
Далей пачалося ўсё вельмі і вельмі сумна, нудна і марудна. Суцэльныя чаканні. У адным крэсле гадзіну прасядзеў, хвіліну ў кабінеце правёў, ля другіх дзвярэй Дзьве гадзіны правялі, а ў тым кабінеце, што за дзвярыма хаваўся, у якой я сядзеў, усяго на тры хвіліны затрымаўся. Але хоць з карысцю: пару аўтографаў пад размашыстым подпісам намесніка міністра атрымаў. Тры дні я бегаў па Галоўнаму Кіраўніцтву ўнутраных спраў Масквы, а дамогся толькі ўказанні ў раённы АВІР прыняць да вытворчасці і разгледзець па сутнасці.
Пачаўся другі круг маіх блуканняў па лесвіцах бюракратызму. Міжнароднае нараду ў нашым міністэрстве зачынялася ў 16 гадзін, далей павінен быў быць прыём ад імя Міністра, вось на гэты прыём я і з'явіўся з дакументамі, якія дазвалялі Кшыштафу Весялоўскі прыбыць у Вільню, на чатыры дні з'ездзіць у такой-то населены пункт, вярнуцца ў Вільнюс, адбыць у Маскву, з якой з'ехаць паводле загадзя ўзгодненым маршруце. Пры гэтым усе перамяшчэння па краіне грамадзяніна Польшчы, народжанага ў СССР, павінны праходзіць пад наглядам пільнага вока адпаведнай арганізацыі.
Дык вось скажыце мне: тое, што мы з гэтай залатой клеткі вырваліся, гэта на карысць усім нам або.
Аўтар - Уладзімір жорсткі
Крыніца - ШколаЖизни.ру