На што варта звярнуць увагу ў краінах Еўразійскай эканамічнай саюза за мінулы тыдзень? Дадзены агляд асвятляе найбольш рэзанансныя падзеі на прасторы ЕАЭС 15 - 21 лютага 2021 г.
Знешні контур ЕАЭС: Усход
Прэзідэнт Кыргызстана растлумачыў важнасць «саюзніцкіх повязяў» з Расеяй.У мінулую суботу стала вядома, што візіт прэзідэнта Кыргызстана Садыра Жапарава ў Маскву адбудзецца 24 лютага. Напярэдадні паездкі кыргызстанскага лідар апублікаваў артыкул «Саюзніцкія кайданы», у якой абгрунтаваў значнасць адносін рэспублікі з Расіяй. У прыватнасці, кіраўнік дзяржавы адзначыў, што ў гісторыі народаў дзвюх краін «ніколі не ўзнікала праблем, якія маглі б стварыць перадумовы для ўзаемнага адчужэння». «Курс на вывядзенне адносін з Расіяй на вышэйшы ўзровень саюзніцтва, стратэгічнага партнёрства адказвае нацыянальным інтарэсам Кыргызстана. Мы перакананыя, што ўмацаванню супрацоўніцтва няма альтэрнатывы, і гэтаму напрамку ў знешняй палітыцы рэспублікі адводзіцца ключавое месца », - заявіў Жапаров. Ён таксама выступіў супраць змены статусу рускай мовы ў рэспубліцы.
«Рускі - не толькі афіцыйны, але і мова міжнацыянальных зносін у краіне ... Я як прэзідэнт і гарант правоў і свабод чалавека і грамадзяніна рашуча супраць любых спробаў палітычных маніпуляцый ў гэтым пытанні», - напісаў прэзідэнт Кыргызстана.
Па словах Жапарава, «дзякуючы інтэграцыйным праектам і сваёй моцы Расія забяспечвае свет па перыметры дзяржаўнай мяжы, фармуе вакол сябе дынамічна развіваецца рэгіён». Прэзідэнт выказаў упэўненасць, што яго візіт у Расію «будзе спрыяць умацаванню адносін паміж краінамі».
Больш падрабязна аб напрамках палітыкі новага прэзідэнта Кыргызстана чытайце ў матэрыяле «Евразия.Эксперт».
Ролю рускай мовы таксама вырашылі афіцыйна аформіць ўлады непрызнанай Нагорна-Карабахскай рэспублікі, прыняўшы новы праект паправак да закона «Аб мове», які прадугледжвае прадастаўленне яму афіцыйнага статусу. Цяпер дзяржорганы, юрыдычныя асобы, установы і арганізацыі ў выпадку неабходнасці змогуць весці справаводства як на армянскай, так і на рускай мове. Таксама будзе заахвочвацца выпуск друкаваных выданняў на дзвюх мовах, стварэнне падручнікаў, навуковай і папулярнай літаратуры. У дакуменце адзначаецца, што для многіх карабахцев беларуская - другую мову зносін, а доўгатэрміновае прысутнасць у рэгіёне расійскіх міратворцаў і неабходнасць сумеснага вырашэння шматлікіх сацыяльных і камунікатыўных праблем, супрацоўніцтва ў сферах будаўніцтва, аховы здароўя, адукацыі і навукі патрабуе пераацэнкі ролі рускай мовы.
Больш падрабязна аб удзеле Расіі ў урэгуляванні сітуацыі ў Карабаху чытайце ў матэрыяле «Евразия.Эксперт».
Значнай падзеяй мінулага тыдня таксама стала адабрэнне ўладамі Узбекістана расійскай вакцыны «Спадарожнік V». У Міністэрстве аховы здароўя рэспублікі паведамілі, што для масавага прымянення ў краіне прымаюцца меры па закупцы за 1 млн доз прэпарата.
Таксама можна адзначыць перамовы паміж Казахстанам і Узбекістанам па пытаннях рэалізацыі ўзгодненай ў лістападзе 2020 г. "дарожнай карты» па пашырэнню і паглыбленню супрацоўніцтва паміж Нур-Султанам і Ташкенце. У ходзе міжурадавай сустрэчы былі вызначаны механізмы актывізацыі ўзаемадзеяння профільных міністэрстваў, ведамстваў і прадпрымальнікаў дзвюх краін для прасоўвання зацверджаных мерапрыемстваў і праектаў. Бакі дамовіліся паскорыць рэалізацыю праекта па стварэнні Міжнароднага цэнтра гандлёва-эканамічнага супрацоўніцтва "Цэнтральная Азія».
Знешні контур ЕАЭС: Захад
Расія і Беларусь запусцілі працэс пераносу беларускага грузапатоку у парты Ленінградскай вобласці.
На мінулым тыдні кіраўніка транспартных міністэрстваў Расіі і Беларусі Віталь Савельеў і Аляксей Аўраменка падпісалі пагадненне аб перавалцы беларускіх нафтапрадуктаў у расійскіх партах. Дакумент разлічаны на тры гады і прадугледжвае аўтаматычную пралангацыю. За гэты час расійскія парты гатовыя ажыццявіць перагрузку беларускіх нафтапрадуктаў у аб'ёме 9,8 млн тонаў.
«Па нашай дамоўленасці на бягучы год мы вызначылі за 3,5 млн тон з іх, улічваючы, што год ужо стартаваў - каля 2 млн тон мы гатовыя перавезці разам з беларускімі партнёрамі», - паведаміў Савельеў. У сваю чаргу, Аўраменка падкрэсліў, што расійскі бок прапануе «абсалютны парытэт коштаў з партамі Прыбалтыкі, што, безумоўна, узаемавыгадна для абедзвюх краін».
Беларускі бок плануе заключыць кантракт з аператарам партовага тэрмінала «Усць-Луга Ойл», згодна з якім расійская кампанія гатова штогод перавальваць 500 тыс. Тон беларускага вакуумнага газойлю. Дакумент накіраваны Мінску на ўзгадненне і ўвайшоў у падпісаны ў пятніцу пакет. Пецярбургскі нафтавай тэрмінал пакуль не заключыў кантракт з беларусамі, але выказаў гатоўнасць да доўгатэрміновым супрацоўніцтве.
У сваю чаргу, кіраўнік літоўскага Мінтранса Марус Скуодис назваў расейска-беларускае пагадненне нявыгадным ні Літве, ні Беларусі. Ён паскардзіўся, што дзеянні Менска «падмацаваныя не эканамічнымі, а палітычнымі аргументамі». Ён прызнаў, што гэты крок адаб'ецца і на Клайпедскім порце, і на Літоўскіх чыгунках, таму галоўнай задачай для Вільнюса ў бліжэйшы час стане дыверсіфікацыя грузапатоку.
Больш падрабязна пра перамовы Мінска і Масквы па перакідцы экспарту нафтапрадуктаў у расійскія парты глядзіце ў аўтарскім відэаблогу Ігара Юшкова «энерджайзеры» на канале «Евразия.Эксперт».
На якая прыйшла тыдні таксама выклікалі цікавасць заявы прэзідэнта Беларусі Аляксандра Лукашэнкі напярэдадні паездкі на перамовы з прэзідэнтам Расіі Уладзімірам Пуціным 22 лютага. Паводле слоў беларускага лідэра, ён не едзе ў Сочы з мэтай "нешта папрасіць». Пры гэтым на мінулым тыдні стала вядома, што Мінск і Масква вядуць перамовы аб выкарыстанні рэшткаў экспартнага крэдыту на будаўніцтва БелАЭС. Лукашэнка таксама адзначыў, што ў час свайго візіту ён правядзе сустрэчу з намеснікам старшыні Савета бяспекі Расійскай Федэрацыі Дзмітрыем Мядзведзевым. «Абмяркуем самыя актуальныя пытанні, якія нас сёння хвалююць. Ёсць пытанні больш важна - забеспячэнне абароны, бяспекі нашай дзяржавы », - заявіў ён.
Больш падрабязна пра позве будучай сустрэчы прэзідэнтаў у Сочы чытайце ў матэрыяле «Евразия.Эксперт».
Таксама можна адзначыць заяву намесніка міністра замежных спраў Расіі Сяргея Рябкова аб новай танальнасці адносінаў Масквы з Вашынгтонам.
«Калі палітыка ЗША застанецца ранейшай, калі яна будзе захоўваць у якасці ключавога элемента гэты націск і прэсінг, значыць, з нашага боку будзе праводзіцца палітыка актыўнага стрымлівання ЗША па ўсіх напрамках», - заявіў Рябков.
Намеснік міністра растлумачыў, што такая палітыка стрымлівання будзе ўключаць у сябе «супрацьдзеянне санкцый, супрацьдзеянне амерыканскім спробам ўплываць на нашы ўнутраныя працэсы». Паводле яго слоў, Масква ў гэтым выпадку будзе даводзіць да сусветнай супольнасці ідэю, што «шматпалярны свет - гэта не абстракцыя, што ёсць альтэрнатыва амерыканскаму дыктату, палітыка кансалідацыі разумных сіл ў міжнароднай супольнасці на супрацьстаянне амерыканскай знешнепалітычнай і інфармацыйнай агрэсіі».
Больш падрабязна пра прыярытэты знешняй палітыкі ЗША і стаўленні новай адміністрацыі да Расіі чытайце ў матэрыяле «Евразия.Эксперт».
Ўнутры ЕАЭС: інтэграцыя
Краіны ЕАЭС пашыраюць супрацоўніцтва ў прамысловай сферы.
На пасяджэнні Навукова-тэхнічнага савета пры старшыні Калегіі ЕЭК у мінулую сераду было прапанавана распрацаваць міжнародны дагавор аб навукова-тэхнічным супрацоўніцтве ў ЕАЭС. Старшыня Калегіі ЕЭК Міхаіл Мясніковіч выступіў з ініцыятывай выкарыстоўваць навуку для таго, каб ствараць «цэментуецца цэнтры» еўразійскай інтэграцыі і папулярызаваць праз навуку ідэю еўразійскага супрацоўніцтва.
«Перад намі стаіць задача садзейнічаць максімальнай самадастатковасці Саюза шляхам аб'яднання намаганняў усіх дзяржаў. Трэба задзейнічаць механізмы матывацыі бізнес-супольнасці на стварэнне сумесных кампаній, стымуляваць экспарт і рацыянальнае скарачэнне імпарту », - заявіў Мясніковіч.
Днём пазней таксама адбылося пасяджэнне Кансультатыўнага камітэта па прамысловасці ЕЭК, падчас якога ўдзельнікі ўхвалілі ідэю па пашырэнню супрацоўніцтва ў авіяцыйнай прамысловасці ЕАЭС. У ходзе пасяджэння таксама была адобрана рэкамендацыя па паглыбленні кааперацыі краін ЕАЭС у сферы вытворчасці кабельна-кавы прадукцыі. У ЕЭК лічаць, што развіццё гэтага напрамку дазволіць сканцэнтраваць намаганні прамыслоўцаў на вытворчасці найбольш запатрабаваных відаў тавараў, што зменшыць долю замежнай прадукцыі на ўнутраным рынку.
Акрамя таго, абмяркоўваліся пытанні дзяржаўных субсідый у сферы прамысловасці і забеспячэння роўных умоў для руху тавараў, што вырабляюцца ў краінах Саюза. Таксама было прынята рашэнне па фарміраванні новай тэхналагічнай платформы «Тэхналогіі вытворчасці, перапрацоўкі і прымянення эфірамаслічнага і лекавых раслін».
Тым часам, Еўразійскі банк развіцця паведаміў аб планах выдзеліць крэдыт на новы праект КАМАЗа ў Казахстане ў памеры 12 млрд руб. (Каля $ 162,7 млн). Бакі падпісалі папярэднія ўмовы фінансавання новай праграмы развіцця мадэльнага шэрагу і мадэрнізацыі магутнасцяў вытворчасці КАМАЗа. Плануецца стварэнне ў індустрыяльнай зоне Костаная ліцейнага завода, а таксама вытворчасці галоўных перадач вядучых мастоў. На ліцейным заводзе будуць вырабляць блок цыліндраў і галоўку блока цыліндраў рухавіка, а таксама картэр моста. Гатовую прадукцыю будуць накіроўваць на асноўныя вытворчыя магутнасці КАМАЗа ў Расіі.
Больш падрабязна аб прамысловай кааперацыі Казахстана і краін ЕАЭС чытайце ў матэрыяле «Евразия.Эксперт».
ЕАБР таксама паведаміў, што падпісаў дамову на адкрыццё доўгатэрміновай крэдытнай лініі ў памеры € 101,2 млн з Мінскім энергетычным прадпрыемствам «Мінскэнерга». Сродкі выдзяляюцца для фінансавання пастаўкі асноўнага энергетычнага абсталявання па кантракце з SIEMENS Energy AB ў рамках праекта па будаўніцтву пікаў-рэзервовага энергакрыніцы магутнасцю 300 МВт на ЦЭЦ-5. У Банку адзначылі, што для фінансавання праекта ЕАБР прыцягнуў мэтавай крэдыт у кансорцыума вядучых германскіх банкаў, KFW IPEX Bank і Landesbank Hessen Thuringen Girozentrale. Крэдыт забяспечаны страхоўкай шведскага экспартна-крэдытнага агенцтва.
Падрыхтаваў Аляксандр Прыходзька