Месяц таму, развітваючыся з трупай, цяпер ужо былы мастацкі кіраўнік «Гогаль-цэнтра» Кірыл Сярэбранікаў ў сваім инстаграме напісаў, што «тэатр і свабода важней і шырэй, а значыць, і жывучае разнастайных чыноўнікаў, абставінаў і нават больш важнага і шырэй іх стваральнікаў. Паспрабуйце зрабіць так, каб тэатр заставаўся жывым, а свабода была неабходнай для вас ». І сам жа першы паказаў прыклад, выпусціўшы некалькі дзён таму спектакль «Чалавек без імя» - жывы гімн свабодзе і неабсяжнасці чалавечага свядомасці і волі.
Ну, на самай справе, якой свабодай трэба валодаць, каб задумаць у сябе праект, у якім спектакль стаў няхай зіготкай, але толькі вяршыняй цэлага айсберга? Сёння многія маскоўскія тэатры працягваюць тасаваць свае пыльныя калоды, дзе выпадаюць то Чэхаў, то Дастаеўскі, то Астроўскі. Смелыя ставяць замежных класікаў, адчайныя - сучаснікаў.
Але Адоеўскага! Гэта ўвогуле хто?
Пытанне-то непраздный - хто з нас памятае хоць бы «Гарадок у табакерцы», айчынную «Алісу ў Краіне цудаў», казку-сон пра прыгоды хлопчыка XIX стагоддзя ў музычнай скрыначцы? Сярэбранікаў адказвае на гэтае пытанне цэлым фестывалем «Адоеўскага-Fest». Некалькі дзён у тэатры чыталі лекцыі, паказвалі фільм пра Адоеўскага, зрабілі выставу. Ну і, само сабой, паказалі спектакль.
Князь Уладзімір Адоеўскага быў усім: пісьменнікам, кулінарам, містыкам, алхімікам, філолагам, чыноўнікам, меламанам. Пасля сваёй смерці, у XXI стагоддзі ён стаў яшчэ і Мікітам Кукушкін. А той, стаўшы Адоеўскага, таксама стаў ўсім: і сабой, і акцёрам, і душой памерлага ў метро чалавека без імя, і Бетховенам, і самой музыкай. І астатнія стваральнікі «Чалавека без імя» сталі ўсім: тут няма падзелу на рэжысёра (Кірыл Сярэбранікаў), акцёра (Мікіта Кукушкін), кампазітара (Пётр Айду), драматурга (Валерый Печейкин), сцэнографа (Аляксандр Барменков). Спектакль так і называецца - калектыўнае сачыненне. І кампазітар, які напісаў для яго музыку, сядзіць тут жа, на сцэне, і актыўна ўдзельнічае ў дзеянні.
Сцэну апраўляе шэраг змацаваных паміж сабой інструментаў - з выгляду піяніна, але калі адкрываюцца яго вечкі і сценкі, бачныя цалкам пераробленыя механізмы, якія выдаюць ўласныя гукі па адным Айду вядомым прынцыпе. На самай справе гэта адзін інструмент, пангармоникон, прыдуманы кампазітарам спецыяльна для спектакля. Ён нагадвае нам пра княжацкай капрызе Адоеўскага, які даволі вялікую частку стану выдаткаваў на пабудову вялізнага органа пад назвай «Себастианон», прызначанага для выканання баховского фуг.
Увесь спектакль - гэта накшталт і дасылкі да рэальнага, гістарычнаму князю, і узятыя з яго твораў паралелі з тым, што адбываецца сёння, і адначасова маніфест моцы чалавечага духу і цела, увасобленай у артысце Кукушкін. Які то блукае па зале ( «выключыце, калі ласка, тэлефон, добра?»), То напруживает ўсе свае мышцы ў акрабатычным эцюдзе, то гаворыць па-нямецку, то ўпадае ць раптоўную, усе змятаў лютасьць, то быццам раптам дематериализуется, зліваючыся з гукам пангармоникона. Ён узлятае - і становіцца зразумела, што перад намі ідэальны вынік дзейнасці Сярэбранікава: дзякуючы яму цікавы акцёр Кукушкін на нашых вачах ператварыўся ў сапраўднага вялікага артыста.
Акцёр Мікіта Кукушкін запусціў прыкладанне для дапамогі якія жывуць у нястачы пенсіянерам
Кірыл Сярэбранікаў пакіне пасаду мастацкага кіраўніка «Гогаль-цэнтра»
«Гогаль-цэнтр» адкрыў продаж квіткоў на новы сезон
Фота: Іра Палярная