Astana. 18-nji fewral. Edigelikdäki guramalar (Hagta däl guramalar (HASAP) döwlet edaralary yzarlanmazdan ozal Gazagystanyň habarçysynyň Kasym-Zhomarte Yslam Eýnowyň prezidenti Gazagystanyň prezidenti Kasim-Zhomarte Tokaýewine ýüz tutdadylar.
"Soňky aýlarda Gazagystanyň adam hukuklary guramalarynyň birnäçesi, salgyt desgalarynyň bölegi bilen ýeňilende giň metbugata eýe boldular. Birnäçe jemgyýetçilik guramasy esassyz köp jeram aldylar, käbirleriniň işi üç aý saklandy. Bu aýyplamalary, salgyt ätiýaçlandyryşy barada hasabat bermek baradaky habar beriş serişdeleri, halkara orta welaýat journalurnalynyň merkezinde gözden geçirmek, daşary ýurt maliýeleşdiriş habarnamalaryna salgylanyp, salgyt kanunlarynyň bozulmagy bilen baglanyşyklydygy aýdylýar.
Belde hökmünde "diýlip atlandyrylýan" düzgün bozulmalaryň hiç birine dogmagyna täsir etmedi we "häzirki jemgyýetçilik guramalarynyň döwlet edaralaryna mälim etmelidigini aýtdy Daşary ýurt çeşmelerinden serişdeler ýaly alnan serişdeler barada alnan islendik serişdeler hakda.
"Aagdaý, jemgyýetçilik guramalarynda we jemgyýetçilik guramalaryny goldaýandyklary goldaýan giň rezonsiýa aldy. Raýat jemgyýetiniň wekillerine garşy repressiýany ýazgardy, sanksiýalary ýatyralara we halkara ülňülerine laýyk gelmeýänleri ýatyrmaga çagyrdy. Muňa garamazdan, geljekdäki sanksiýalaryň ýatyrylandygyny öňe sürdi, häzirki kanunçylyg barada alada bildirýäris. Haýyşulylaryň syýasy hereketleriň, ýokarda görkezilen jemgyýetçilik guramalarynyň, saýlawdan öňki raýat ýagdaýy bilen baglanyşyklydygyna ynanýarys. Şeýle netijäniň sebäbi köp sanly düzgün bozruklar we barnit guramalaryndan aç-açan manyda boldy.
Resminamanyň awtorlarynyň habaryna görä, "Häzirki ýagdaý, Gazagystanyň siwo pudagynyň gatnaşmagyna nähili häsiýetläp, oňa nähili ejiz düşünmek isleýär."
"Bar bolan kanunlyk döwlete we jemgyýete howp salmaýan hyýaly düzgün bozmalar sebäpli jemgyýetçilik guramalaryna ys we jemgyýetiň işine ysra ys alýar. 2019-njy ýylda Raýat jemgyýetiniň halkynyň Gazagystanyň halklarynyň ösüşiniň esasy görkezijilerine biri hökmünde aýdýandygy aýdylýar. Bu nukdaýnazardan, Gazagystanyň Döwlet ösen Gazagystan Respublikasynyň ösen konsuly, ugurlaryň jemgyýetçilik guramasynyň emele gelmegi bilen amala aşyrylýan 2025-nji ýyla çenli ösdürilip ýetişdirilýän, 2025-nji ýyla çenli ösdürilip ýetişdirildi we "jemgyýetçilik işgärleri ýatladyldy.
Mundan başga-da güýçli raýat jemgyýeti free, progressiw aýdyň, demokratiki döwletden korrupsiýa ösdürmegiň aýrylmaz bir ylalaşyk bolandygyny nygtady.
"Jemgyýetçilik guramalara kepillendirilip bilinjek basyş Gazagystanyň abraýyna ters gelýän zyýanyň, ýurduň özüni alyp barşyna ters gelýän täsir edýär (mysal üçin, göni hyzmatdaşlygy-da güýçlendirmek) basyp garşy. Mundan başga-da, bar bolan kanunlar raýat jemgyýetiniň ösüşine we iş ýüzünde tersine yglan edýän döwletiň ygtyýaryna zyýan ýetirip biler, bu munuň tersine görkezýär "-diýdi.
Raýatlyk ştaty, häzirki kanun guramalaryna täzeden täzeden seredilse täzeden gözden geçirilmegine ynanýarlar we üýtgedilmeli bolsa-da zerur däl, obýektiw kesişji jezalary öz içine alýar.
"Geljekdenden gorkup, daşary ýurtly maliýeleşdirilýän käbir jemgyýetçilik guramalaryny jezalandyrmak üçin synaup bolýarlar. Durmuş maliýeleşdirmesini (koddan peýdalanmak bilen baglanyşykly kadalary düýpgöter täzeden gözden geçirmegimiz we häzirki kanunlykdan aýyrmagyňyzdan ýüz öwürmegiňizi haýyş edýäris. Şeýle hem, şeýle we beýleki kanunlaryň kanun jemgyýetine öwrülen döwlet aktiwistleriň bu we beýleki kanunlarynyň daşky ýurduna syýasy basyş edilmejekdigini görkezýär.
Kanundelipdir, 2000-nji ýylyň 30-njy noýabry, Gazagystanyň öňünde 2020-nji ýylyň 30-njy noýabrynda, Hususan-da döwlet edaralarynyň döwlet agentasiýalarynyň, hususan-da salgyt gullugynyň iş ýerleriniň bir böleginde "hüjümiň "digi aýdylýar. Beýdanyň ýazyjylary, syýasy wakalar bilen "hüjüm" daň, esasanam Majilisdäki saýlawlar üçin taýýarlanan awtorlar bar. Amerikanyň Birleşen Ştatlary häkimiýetleriň hereketlerine alada bildirdi we dünýä hukuklary barada adam hukuklary boýunça adam hukuklary boýunça adam hukuklary we halkara guramalary Gazagystanyň edaralarynyň jemgyýetçilik guramalaryna we adam hukuklaryna basyş etjekdigini aýtdy Goragçylar. Jemgyýetiň yzarlanmagy bilen ünsi, Europeanewropa Parlamentietiň soňky goldadygyny Gazagystanyň häkimiýetlerine we şikaýat hödürlemek bilen ünsi çekýär.