Häzirki wagtda ýewreýler öz şerti bar, bu milletiň beýleki bir bölegi beýleki ýurtlaryň çäginde ýaşaýar. Emma iman, imany we däp-dessurlary bilen "nätanyşlar" boldy. Beýlekisi elmydama düşnüksiz, başga biriniň manysyny aňladýar. Şonuň üçin orta asyrlardan dörän köp sanly gürleýişiň köpelendigi sebäpli köp sanly möjek. Temenbassiöne esasy soragy, sepiýäniň gelip çykan gelüsini (Eastakyn Gündogar) atly biri-de köp sanly ýurtdan ybarat we ähli ýerde Russiýa imperiýasynda we ähli ýerde 30 göterimden gowrak boldy?
Deslapky
2-nji we 1 müňýyllygyň başynda ýewreýleri taýpalary semet berdiler. Mon pirogynyň arasynda ilkinji adamlardy - bir Hudaýa bolan bir Hudaýa ýüz tutdy. Netijede, adamlar iki aty alan adamlar: ýewreýler (etnoslar ýaly) we ýewreýler (iman ýaly). Simakynda iň meşhur hökümdarlary döretdiler. Hebrewewreý döwleti boldy. Hebrewewreý döwletinden birnäçe içerki gapma-garşylyklardan tapawutlylykda, goňşulary ýygy-ýygydan gapma-garşylyklar bardy. Ilki bilen Aşurçylar bir öý eýwanlaryna hüjüm etdiler, soň bolsa gadymy Wawilon efirini ýok edipdi. Müňýyllygyň ilkinji mähiriniň ahyrynda Rim janjugy, Rim imperiýasy boldy. Şeýle hem, ýerlerinden çykyp, uzak ýol taşlap başladym. Bölegi Hindistandaky gündogara gitdi we mundan beýläk-Günorta-Günbatar Aziýada, bölegi - Demirgazyk Afrika, we ýa-da Gibraltardan üsti bilen Ýewropa ýa-da Efiopiýa, bölegi - Rim imperiýasynyň gündogar ýa-da demirgazyk serhetlerde.
Taryh Sefardow
7-8 asyrda Demirgazyk Afrikanyň ýewreýleri Arap halyfrynyň güýjüniň gabasyna düşdi. Käbir azatlyklarymy we häzirki zaman ispan ýurtlarynda Europeewropanyň çäginde agentlik almak hukugy aldylar. Gadymy döwürleriň dilinde "Sfarad" diýlip atlandyryldy, bu ýewreýler mukaddes bu mukaddesler Sefard diýip atlandyrdylar. Söwda bilen ispan diliniň esasynda ösen ladino dilinde gürlediler. Arap güýçleriniň öz jemgyýetleri esasynda ýerleşýän Lazarin dagynda çykyş etdiler. Arap güýçleriniň öz jemgyýetleri bilen erkin bolan ewreý dilinde "Twrei-larda" gürlediler. Täzelikler gaýtadan dikeldilende, Ispaniýa araplary sürüp, ispan patyşasyny döredýärdi. 1492-nji ýyldan soň Saharada ýewreýler karar aldylar: ýa-da hristiançylyk alýar ýa-da Ispaniýadan çykarýar.
Jewishewreý pogromlary başlandy we ýewreý jemgyýetlerini hem ýok etdi. Sefardow öldi we onuň çäginde, onuň partiýasy yrasy imperiýasynda gaçybatalgaja diýipdy. Olara Balkanlarda, Gresiýanyň Merkeziiýadaky şäheri, Gresiýanyň Merkezi aňtaw gullugynyň merkezine öwrülmäge rugsat berildi. Ikinji jahandaşlary wagtynda ýerli ýewreý jemgyýetinde ýerli ýewreý jemgyýeti onda safardow atanlary bolan dünýäde 1,5 milliondan gowrak ýewreýdäki 1,5 milliondan gowragy bar. Ysraýylda ýarym diasaper - Fransiýada (300 töweregi müň) ýaşaýar.
Taryh Aşkenazi
Adamlaryň beýikleriň köpüsinde Palestina göçürileniň başynda Palestindäki käbir ýewreýler Rim imperiýasynyň çägine göçdi. Eartherini nemes taýpalary bilen paýlaşmaly boldular. Ejeň bastin, don we Wolga bassoda ýerleşýän don we Wazar Kaganatgynda Russiýanyň şazadalary, Svatoslaw we Wladimiriň Halamary güýji bolan Beýipediň şerabiriň ýok edilendigini dolandyrýar. Jewsewreýleriň köpüsine günbatara galyp, Germaniýada mesgen tutdy. Orta asyrlaryň ahyryna, döredilen ýewreý halkynyň aýry bölümi, şolarda gürlänok. Bu dil nemesiň täsiri astynda emele geldi. Bu topar "Kunenbenazsy" diýlip atlandyryldy. "Aşkenaz" diýdiler "diýip" diý atdan soň "Aşkenaz" diýdiler. 13-150-nji asyrlarda Germaniýada ynançlary, başyk yzarlanmagy sebäpli ýewreýleriň abatlanmagy başlandy. Jewishewreý toparlarynyň köpüsi Polşadan gaçybatalga sorap başlady. Jewsewreýleriň ilkinji ýörite kitaphanalary patyşa Habimir berdi. Eliewler mähir söwdasy bilen meşgullanýar, şeýle hem köplenç merkezde ýaýrandygyny görkezýärdi we XI asyrda Europeanewropalylaryň 80% töweregi-de polk şäherinde eýýäm ýaşapdy. Iň uly sinhronaklar Krakow, Lwowiç, Grodnada, Gro, Warawada we beýleki şäherler. Wlilius we Litwaýian Iýerusalimde Iýerusalim agzady. Häzirki wagtda Zhalkewada (Ukraina) şäherinde, şol döwürde "Jewissewreýiýanyň" ýaşaýan jemgyýetleriniň howpsuzlyk "bardygyny görkezýän hatarda" Regence asyrynyň Goranmak sinaky durnuklydy. Pariş gaçybatalgasynda-da häzirki döwürde Polýakatlaryň iň köp ýylynyň köpüsinde Poliki ýerleşen ýyllaryň köpüsi rus imperiýasyna girdi. Theurduň hemme ýerinde "Çaganyň zaýalanmagy" geçirildi - ýewreýleriň göçüp bilmedik çyzyklary geçirildi. Ýewreýleriň ruslaşdyrylmagy synanyşygy edildi. Has köp ugurlaryň hormatyna rus pululary aldylar: bradskiý, reňkli we ş.m. Esasy ýewreý şäherleriniň biri Odessa boldy.
XIX asyryň ahyrynda rus imperiýasynyň ýüregi bilen durmuş düzüldi başlanda, yewreý pogromiss, hindi progerorlary we hatda kanunlaryna garşy durmuşda: "Baleis"). Jewsewreýlerde üç ýol bardy: Syýaýat meselesi we Nobel ýaşaýjy, ilkinji gezek ýewreý halkyna, Gazagystanyň iň garyp gatlaklary we olar gelenleri adamlardy we ýokary girdejileri amatly ýaşamaga rugsat berdi. 1917-nji ýyldan soňewreý dünýä butpory, Men Boşuşwiksden gorkýar. Iň gyzykly zat, rus imperiýasynyň gelip çykyşy Jewish-yl boýunşy ýaly sersiniň ýa-da bolşowkalaryň gelip çykyşy bolandygyny, olaryň "rusk-rus naperandygyny" öz giriztýändiklerini görkezýär.
Dünýä syýasaty boýunça ýewreý soragy
20-nji asyryň başynda dünýä jemgyýetçiligi üçin möhüm boldy. XIX asyryň ahyrynda Teodorроiniň ilkinji bolup otyr, ýewreý milletini düzýärdi. Onuň maksady Ysraýyly döretmekdir. Ikinji jahan urşundan soň BMG barlyk, daglyk nusgawy barada deklarde köpçülikleýin diňleniş bermek taryhy watanlara girip başladylar. Şol bir wagtyň özünde, arap ejeler Palestina eýeçiligini raýatçylyk hukugy bilen başlap, Palestiniň eýeçiliginde bolup başlady. Europeewropalylaryň ýewro holokostyň pidasy bolup başlady. Bular hem Eşenaz we Sefarddy. Gitler, hatda Aşkenazyk, käbir sözler nemeslere bolan aç-açan gürlänini hem karz bermedi. Bu gün Merkezi we Gündogar Europeewropanyň köp şäherinde öndürilen ýörite, ýewreý-senagat bilen "USP" -lary görmeris. Jewsewreýleriň esasanam esasanam ýewreý dilinde eşitmerin.