Ny ala, indrindra rehefa maro amin'izy ireo, milina mahafinaritra mba hampihenana ny fivoaran'ny karbonika amin'ny habakabaka. Mety ho nahita ity tetikasa ity tao amin'ny boky fampianarana ianao: ny hazo dia manondraka karbonika avy amin'ny habakabaka ary mamadika azy io vokatry ny fizotry ny photosnthesis ao amin'ny karbonina, izay "voatahiry" amin'ny endrika sy ny zavamaniry. Saingy amin'ny toe-javatra misy toe-javatra rehetra, indrindra sy maro be, toa an'i Amazon Rainfectess, tsy misy afa-tsy hazo tsy voaroaka ihany - misy tany, rano ary rivotra, izay samy manana ny fidirany sy ny fisafidianana be pitsiny. Ny ekipan'ny mpahay siansa iraisam-pirenena vao haingana tao amin'ny fikarohana momba ny hatsaram-panahiny dia nifarana fa nanomboka nanafana ny rivo-piainana ny ala, fa tsy mangatsiatsiaka azy. Noho izany, noho ny lafiny maro, noho ny vahaolana ho an'ny olombelona, ny iray amin'ireo ala mando lehibe indrindra eto an-tany dia afaka manome aloka bebe kokoa ny trano maitso kokoa ao anaty habakabaka fa tsy ny fikorontanan-tena, ny fiovan'ny toetr'andro.
Inona no mitranga amin'ny "planeta maivana"?
Ny ala tropikaly ao amin'ny Amazonia dia efa ela no napetraka ho toy ny mpangalatra karbônina ary ny mpiara-miasa voajanahary amin'ny ady amin'ny krizy amin'ny toe-tsaina. Na izany aza, ny fandinihana natao vao haingana dia mampitandrina fa ny olombelona dia mety hanary ny fanampian'ny ala tropikaly amin'ny fanohizana ny fandripahana ala. "Ny fanakanana ny ala dia manakana ny fidiran'ny karbônina ary olana lehibe izany," hoy i Christopher Kovi, mpanoratra ny fianarana vaovao amin'ny resadresaka nifanaovana tamin'ny resadresaka nifanaovana tamin'ny National Geographic.
Tao amin'ny fandalinana vao haingana izay navoaka tao amin'ny sisin-tany sy ny Global Change Journal, ny fivoahan'ny karbonika ankoatry ny karbonika, toy ny metane avy amin'ny tondra-drano sy ny omby, ary ny karbona mainty avy amin'ny doro ala dia noheverina.
Mahaliana fa ny valin'ny fandalinana teo aloha dia naneho fa ny ala manerana an'izao tontolo izao dia mbola misisika ny dioxide karbonika 7,6 tapitrisa isan-taona, fa ny ala tropikaly any Azia Atsimo Atsinanana dia lasa loharano karbonika madio noho ny fiovan'ny fampiasana tany, Tatitra momba ny Ecowatch.
Na ny lahatsoratra mampientam-po kokoa momba ny fomba hanovan'ny fiakaran'ny hafananantsika amin'ny planeta amin'ny ho avy tsy ho ela, dia vakio ao amin'ny fantsona ao Yandex.dzen. Misy lahatsoratra tsy tapaka tsy tapaka izay tsy ao amin'ilay tranokala!
Fiovan'ny Jungle Amazonia sy ny fiovan'ny toetr'andro
Amin'ny maha-maro ny fandinihana natao teo aloha, ny Amazon Breziliana dia efa loharano madio ara-karbonika tamin'ny 2001 ka hatramin'ny taona 2009, na dia nijanona ihany aza ny faritra. Ny angon-drakitra vaovao, na izany aza, dia voatery mihorohoro, satria taorian'ny doro-afo 2020 izay nanala ny "planeta maivana", tao anatin'ny 15 taona ho avy, dia afaka mamerina ny fivoahana amin'ny rivo-piainana CO2 ny faritra.
Nandritra ny asa, ny mpahay siansa dia nihevitra ny antony maro tao anatin'ny Amazon, ao anatin'izany ny fanapahana ny ala, ny doro afo ary ny toetr'andro. Ny fehin-kevitra vokatr'izany dia mampiseho fa ny gazy maitso, toa an'i Methane sy Nitrogen, dia atsipy any amin'ny dobo amam-boajanahary ary azo inoana fa mihoatra ny fahaizan'ny faritra hangala ny faritra.
Jereo ihany koa: Inona no tokony ho fantatrao momba ny afo any Brezila?
Ity no fandinihana voalohany izay ijerena ny vokatry ny hetsika olombelona sy ny voajanahary, izay afaka mandray anjara amin'ny fiovan'ny toetr'andro, ary koa ny gazy maitso rehetra, fa tsy ny CO2 fotsiny. Talohan'izay, ny mpahay siansa dia nanambara fa ireo antony ireo dia mety hiteraka fihenam-bidy amin'ny fahaizan'ny ala mando ny karbonika amin'ny rivo-piainana avy amin'ny habakabaka, izay manampy amin'ny fanonerana ny fivoahana. Indrindra tena manahy momba ny mpahay siansa ny ho avin'ny faritra, ny amin'izay nolazain'ny mpiara-miasa amiko Ramis Ganiev momba ny akany.
- Ny karbona mainty dia mijoro ho vokatry ny doro tanimboly lehibe. Nahita sombin-javatra avy amin'ny karazan-javamaniry sy ny hazavana sy ny fanatsarana ny hafanana.
- Nitrogen novokarin'ny ala, fa mitombo ny entona entona rehefa maina ny lemaka, ary ny fitrandrahana dia voaroaka amin'ny tany.
- Methane dia navoaka ihany koa avy amin'ny ala tropikaly avy amin'ny mikraoba amin'ny tany mando, izay noforonina ao anaty habakabaka. Taloha, ny fahaizan'i Amazonia dia nanangona ny famoahana ny karbônera anti-Methane. Ny asan'olombelona dia mametra ny fahafahan'ny ala hanangona karbonina, satria ny tondra-drano mihamafy, ny fananganana tohodrano sy ny fambolena biby dia manome allocate ihany koa ny biby fiompy.
Ho mahaliana anao izao: Inona izao tontolo izao amin'ny 2050, raha tsy mijanona ny fiovan'ny toetr'andro ianao?
"Manala ny fahafahana amin'ny Amazon isika mba hanesorana ny dioksida karbonika avy amin'ny habakabaka, ary manery azy io ihany koa hanolotra ny gazy maitso hafa," Izy ireo dia manoratra ny mpanoratra ny asa siantifika. Soa ihany fa ny mpikaroka dia mino fa mbola misy fotoana hanarahana ny fahasimbana raha mijanona ny fivoahan'ny solika fambolena, mampihena ny fanapotehana ny ala ary io rehetra io dia eo amin'ny sehatry ny planeta.
Ny tolo-kevitra ankapobeny izay voamariky ny mpahay siansa dia ahitana ny fampihenana ny famoahana solika solika; ajanony ny fanapahana ny ala; Mampihena ny fananganana tohodrano sy ny hazo famindrana. Ary araka ny hevitrao, inona no ahafahantsika mamonjy ny planeta amin'ny fiovan'ny toetr'andro haingana? Antsoy eto ny valiny, ary koa amin'ny fanehoan-kevitra amin'ity lahatsoratra ity.